Z okazji dwusetnego jubileuszu powstania kolędy

Kapliczka Pamięci Josepha Mohra w Hintersee © Salzburger Nachrichten, Ransmayr

Hintersee

Pierwsza parafia Josepha Mohra

Zanim Joseph Mohr przybył w grudniu 1827 do Hintersee, opiekował się od roku wioską liczącą 272 wiernych jako tymczasowy administrator parafialny. Po kilku latach ciągłych wędrówek – Mohr opuścił Oberndorf w 1819 roku – był on jedynym duchownym ubiegającym się o posadę duszpasterza w Hintersee. I tak wioska ta stała się pierwszym miejscem, gdzie samodzielnie prowadził parafię, co było bez wątpienia awansem zawodowym. 1 maja 1828 roku rząd krajowy w Linz przyznał mu wikariat.

Jeszcze dziś leżąca w regionie Fuschlsee wioska, licząca zaledwie 450 mieszkańców, jest jedną z najmniejszych gmin w Austrii. Leżąca u stóp masywu Osterhorngruppe, na brzegu jeziora Hintersee, jest popularną miejscowością wypoczynkową i turystyczną. Maleńka i urocza. Posiada kościół, kram i karczmę. Wszystko jest zadbane i wygląda tak, jakby nie znało trosk i kłopotów. A idylla nie wprowadza w błąd: ekologiczne gospodarstwa zapraszają na agroturystykę, a alpejskie pastwiska na familijne wędrówki. Przez region prowadzi jeden z etapów dalekobieżnego szlaku wędrownego przez Salzkammergut.

Jedenaście lat w Hintersee

W przeciwieństwie do czasów obecnych, za Josepha Mohra Hintersee był lichym miejscem na posadą dla duszpasterza. Gmina nie była w stanie wyżyć z własnych dochodów. Coroczny deficyt w wysokości 80 guldenów pokrywany był przez zamożniejsze gminy. Budynek wikariatki przy kościele mieścił jednocześnie szkołę i mieszkanie nauczyciela. Oprócz odprawiania nabożeństw, Joseph Mohr nauczał trzy dni w tygodniu religii w szkole. Za naukę trzeba było płacić czesne, a władze szkoły musiały ściągać je z mozołem. Nie było to łatwym zadaniem dla wrażliwego na niedostatki społeczne Josepha Mohra. Nie był on też zbytnio zadowolony z przydzielonego mu do pomocy nauczyciela, Johanna Niederreitera, jak wynika ze skargi skierowanej do przełożonych w Salzburgu.

Zimowy krajobraz z kościołem i wieskimi domostwami w Hintersee, gdzie Joseph Mohr przez 11 lat prowadził samodzielnie swoją pierwszą parafię.

Hintersee w regionie Fuschlsee, gdzie Joseph Mohr prowadził samodzielnie swoją pierwszą parafię © SalzburgerLand Tourismus, Gulliver Theis

Pomoc dla ubogich

Kariera Mohra nie napotykała jeszcze na trudności i wrogość ze strony przełożonych. Zachował się list po łacinie z roku 1828 skierowany do nieznanego „ojcowskiego przyjaciela“, w którym Mohr przedstawia swoje stanowisko wobec nie znanego bliżej zarzutu. Jedna z opowieści o Mohrze mówi, że ksiądz kupował mięso od kłusowników i rozdawał je biednym i wielodzietnym rodzinom. Prośba o przeniesienie do lepiej dotowanej parafii Krispl została odrzucona. W Hintersee pozostał więc do lutego 1837.

Śladami „Cichej nocy“ w Hintersee:

W Hintersee o życiu i zaangażowaniu Josepha Mohra w gminie przypomina tablica pamiątkowa, portret księdza w kościele oraz popiersie stojące przed kościołem
Zabytkowy dom Josepha Mohra przy starej plebanii mieści od 1999 roku centrum kulturalne oraz muzeum ze stałą wystawą poświęconą wikariuszowi. Jego życie i działalność duszpasterską dokumentuje niewiele pisemnych źródeł.
W roku 2016 została poświęcona nowa Kaplica Pamięci Josepha Mohra, która ma być miejscem medytacji. Wnętrze kaplicy jest dziełem miejscowego artysty, Bernda Horaka
Szlak tematyczny w Hintersee poświęcony Mohrowi, ze stacjami multimedialnymi, prowadzący do kaplicy.

Kaplica Pmięci Josepha Mohra w Hintersee © Salzburger Nachrichten, Johann Aschauer

Punktem wyjścia zimowego spaceru śladami Cichej Nocy jest muzeum w centrum miejscowości. Wędrując zimowymi szlakami pieszymi kierujemy się zgodnie z drogowskazem na „Mohr-Kapelle“, do miejsca pamięci na skraju lasu. Trasa prowadzi koło zwisającego głazu narzutowego z czasu ostatniej epoki lodowcowej, a dalej wzdłuż drogi dojazdowej z powrotem do wioski. Tam koniecznie powinniśmy obejrzeć kościół i Muzeum Domków dla Lalek ze zintegrowaną wystawą poświęconą Mohrowi.
Latem polecamy wędrówkę ścieżkami prowadzącymi brzegiem strumieni (pod nazwą Wald-Wasser-Zauber-Wege czyli Szlaki Czaru Lasu i Wody) do najpiękniejszych nadbrzeżnych zaułów w Hintersee. Jeden z ciekawszych szlaków wodnych prowadzi z centrum wioski, odbijając za mostem w prawo, brzegiem strumienia Tiefenbach w kierunku południowym. Za chwilę wyłania się po lewej stronie nowa Kaplica Cichej Nocy. Droga prowadzi dalej brzegiem Tiefenbach, który w fascynujący sposób wydrążył sobie koryto w wielowarstwowej skale. Kto ma ochotę i dysponuje dobrą kondycją, może wspiąć się za mostem drogą z lewej strony na Feichtenstein (1 249 m n.p.m., półtorej godziny marszu). Pozostali spacerowicze wybierają drogę powrotną przez rozwidlającą się na prawo drogę gospodarczą.