Jodno z Muzeów Cichej Nocy w Fügen w Zillertalu prezentuje historię kolędy
Dokumantacja powstania i rozpowszechnienia kolędy "Cicha noc", muzeum w Zillertalu © SalzburgerLand Tourismus, Michael Groessinger

Cicha Noc na osi czasu

Chronologia wydarzeń opracowana przez prof. Josefa A. Standla

Historia powstania i rozpowszechnienia kolędy "Cicha noc" w porządku chronologicznym

1787
Hochburg
25 listopada 1787 roku w Steinpointsölde w wiosce Hochburg, Unterweizberg 9, na świat przychodzi Franz Xaver Gruber. Imię wpisane do księgi chrztów „Conrad Xaver” Gruber zmienia później na „Franz Xaver”.

1972
Salzburg
11 grudnia 1792 roku w Salzburgu przychodzi na świat Josephus Franciscus Mohr, syn dziewiarki i dezertera z salzburskiej gwardii arcybiskupiej, Franza Mohra (albo Moora)

1807-1829
Arnsdorf-Lamprechtshausen
Franz Xaver Gruber piastuje posadę nauczyciela w Arnsdorfie. Otrzymuje ją dekretem nominacyjnym z 12 listopada 1807r. W 1816 roku przejmuje obowiązki organisty w nowo powstałej parafii w Oberndorfie.  Ponieważ nie osiąga swojego celu, jakim jest posada nauczyciela w Oberndorfie, w 1829 roku opuszcza Arnsdorf.

1815
Salzburg
Joseph Mohr otrzymuje święcenia kapłańskie 21 sierpnia 1815 roku.

1815
Ramsau bei Berchtesgaden
Joseph Mohr służy jako pomocnik kapłański w Ramsau koło Berchtesgaden.

1815-1817
Mariapfarr
Joseph Mohr jest koadjutorem w parafii Mariapfarr.

1816
Mariapfarr
Joseph Mohr pisze wiersz „Cicha noc” w Mariapfarr w Salzburskim Lungau.

1817-1819
Oberndorf
Joseph Mohr jest wikarym pomocniczym w darafii św. Mikołaja w Oberndorfie.

1818
Oberndorf
24 grudnia 1818 roku powstaje pierwopis („Rękopis I”) Franza Xavera Grubera na dwa głosy solowe, chór i akompaniament gitary. Pierwopis zaginął.

1818
Oberndorf

W wigilijny wieczór „Cicha noc, święta noc” zostaje wykonana po raz pierwszy w kościele św. Mikołaja w Oberndorfie pod Salzburgiem.

1819-1820
Kuchl
Joseph Mohr piastuje urząd wikariusza pomocniczego w parafii Kuchl.

1819
Waidring w Tyrolu
Z datą 22 lipca 1816 roku kolęda z siedmioma zwrotkami trafia do (zaginionego) śpiewnika kościelnego Blasiusa Wimmera, organisty i nauczyciela w Waidring. Przyjmuje się, że pieśń tę przywiozł z Oberndorfu i Arnsdorfu do Tyrolu organmistrz z doliny Zillertal Carl Mauracher, kiedy naprawiał organy w Oberndorfie. Podczas podróży powrotnej przez przełęcz Strub Mauracher zrobił przystanek w Waidring.

1819
Fügen
Pierwszy chór rodzinny Rainerów śpiewa kolędę w kościele w Fügen w Boże Narodzenie 1819

1820-1821
Golling
Joseph Mohr pełni posługi wikariusza pomocniczego w parafii Golling.

1821-1822
Vigaun
Joseph Mohr jest koadjutorem w parafii Vigaun i wikariusza pomocnieczego w Adnet i Krispl.

1822-1824
Anthering
Joseph Mohr jest wikariuszem w parafii Anthering.

1822
Salzburg
Johann Baptist Weindl, chórzysta i kierownik chóru parafii miejskiej w Salzburgu zapisuje kolędę.

1822
Fügen w Zillertal
Rodzina pieśniarzy ludowych, Rainerowie, śpiewają kolędę z okazji wizyty cesarza Franciszka I i cara Aleksandra I w zamku hrabiny Dönhoff (dzisiaj „Bubenburg”) w Fügen.

1824-1827
Eugendorf
Joseph Mohr pełni urząd wikariusza pomocniczego w parafii Eugendorf.

1827
Hof pod Salzburgiem
Joseph Mohr jest wikariuszem w parafii Hof.

1827-1837
Hintersee
Joseph Mohr jest wikariuszem (1827-28) i księdzem (1828-37) w Hintersee, gdzie po raz pierwszy samodzielnie prowadzi parafię.

1829-1835
Berndorf
Franz Xaver Gruber jest nauczycielem i organistą w Berndorfie

Ok. 1830
Linz
Powstaje „Rękopis III” na dwa głosy solowe, chór i organy, odpis Grubera dla nauczyciela Andreasa Wagnera w Uttendorfie (zaginiony). Przetrwała jedynie w wersji drukowanej, jako gwiazdkowe przedstawie dla dzieci, wydana drukiem przez Johanna Georga Hubera w Linzu (1885).

1832
Lipsk
W dzienniku lipskim „Leipziger Tagesblatt” z 15 grudnia 1832 roku czytymy, że rodzina Strasserów wykonała kolędę podczas swojego koncertu. Możliwe, że rodziny pieśniarzy ludowych z Tyrolu, Strasserowie (Laimach) i Rainerowie (Fügen) +piewali „Cichä noc” już wcześniej, podczas swoich podróży.

1833
Lipsk
Przypuszczalnie w tym roku wydawnictwo A.R. Friese (Drezno i Lipsk) wydało kolędę drukiem w śpiewniku „Cztery autentyczne pieśni tyroskie” (tytułu niemieckiego oryginału „Vier ächte Tiroler Lieder”) pod tytułem „Cicha noc!”, ale bez podania nazwisk twórców i w zmienionej wersji.

1835-1863
Hallein
Franz Xaver jest chórzystą. organistą i pracownikiem parafii w Hallein (od 2 lipca 1835) i mieszka ze swoją rodziną  w wikariatce naprzeciwko kościoła parafialnego. W roku 1848 jest jednym z członków założycielskich związku muzycznego „Halleiner Liedertafel”, powołanego do życia przez jego najstarszego syna, Franciszka. Umiera 7 czerwca 1863 w wieku 76 lat.

1836-1843
Forstau
Joseph Wernspacher, wikary w Forstau, spisuje kolędę.

1836
Hallein
Rękopis IV na dwa głosy solowe, czterogłosowy chór, flet, dwa klarnety, fagot, dwa rogi, dwoje skrzypiec, altówkę, kontrabas i organy, datowany na 12 grudnia 1836, przechowywany jest w Muzeum Cichej Nocy w Muzeum Celtyckim w Hallein.

1837-1848
Wagrain
Joseph Mohr piastuje funkcję wikariusza parafii Wagrain, gdzie umiera 4 grudnia 1848 roku.

1839
Nowy Jork
Rodzinna grupa pieśniarska Rainerów jedzie do Ameryki, gdzie śpiewa kolędę „Cicha noc” w Boże Narodzenie 1839 w Nowym Jorku pod pomnikiem Aleksandra Hamiltona na cmentarzu Trinity Church na końcu Wall Street.

1843
Uttendorf w Innviertel
Johann Schober, nauczyciel, zapisuje kolędę.

Ok. 1845
Hallein
Powstaje „Rękopis V” na dwa głosy solowe, czterogłosowy chór, dwa rogi, dwoje skrzypiec, wiolonczelę i organy, tzw. „wersja na róg”, która przchowywana jest w Archiwum Cichej Nocy w Muzeum Celtyckim w Hallein.

1848
Wagrain
Ksiądz Joseph Mohr umiera 4 grudnia 1848 w Wagrain w wyniku zapalenia płuc.

1854
Salzburg
Królewska Pruska Kapela Dworska z Berlina poszukuje twórców kolędy „Cicha noc” w opactwie benedyktynów św. Piotra w Salzburga. W reakcji na to Franz X. Gruber pisze  „Autentyczny powód”, datowany na 30 grudnia 1854 roku, a przechowywany w Archiwum Cichej Nocy w Muzeum Celtyckim w Hallein.

1854
Hallein
Gruber wysyła do Berlina „Rękopis VI” i „Autentyczny powód”. Oba dokumenty zaginęły.

Ok. 1854
Hallein
„Rękopis II” na dwa głosy solowe i chór, bez akompaniamentu, znajduje się w Archiwum Cichej Nocy w Muzeum Celtyckim w Hallein.

Ok. 1860
Salzburg
„Rękopis VII” na dwa głosy solowe i organy, znajduje się od 1995 roku w zbiorach muzycznych Salzburg Museum.

1863
Hallein
W Hallein w wieku 76 lat umiera Franz Xaver Gruber.

1866
Salzburg
Kolęda „Cicha noc” zostaje dodana do oficjalnego śpiewnika kościelnego.

1924
Oberndorf
Położenie kamienia węgielnego pod Kaplicę Pamięci Cichej Nocy w Oberndorfie, w miejscu, gdzie stał wcześniej kościół św. Mikołaja. To tu w 1818 roku wykonano kolędę po raz pierwszy. Rozpoczęcie budowy kaplicy w 1925 roku. Położenie kamienia węgielnego zaplanowano już na 1918 rok, na setny jubileusz powstania kolędy, ale uroczystość przełożono z powodu I wojny światowej.

1928
Oberndorf
Pomnik Josepha Mohra i Franza Xavera Grubera, dzieło rzeźbiarza akademickiego, ksiądza Joseph Mühlbachera, staje najpierw w kościele parafialnym w Oberndorfie, a następnie zostaje przeniesiony na plac przed kościołem.

1937
Oberndorf
Poświęcenie Kaplicy Pamięci Cichej Nocy w Oberndorfie 16 sierpnia. Stoi ona na wzgórzu usypanym z gruzu po rozebranym kościele św. Mikołaja, w którym rozbrzmiała po raz pierwszy kolęda „Cicha noc”.

1972
Salzburg
Zebranie założycielskie Towarzystwa Cichej Nocy w dniu 15 maja 1972 roku. Uroczastość założenia ma miejsce 10 grudnia 1972 roku w Rezydencji w Salzburgu.

1995
Salzburg
Niespodziewanie odnajduje się w Salzburgu jedyny rękopis „Cichej nocy” sporządzony przez Josepha Mohra i zostaje zaprezentowany 8 grudnia. Widnieje na nim napis „Tekst Josepha Mohra, mpia Coadjutor 1816. Rękopis powstaje przed 1830 rokiem i sugeruje, że data 1816 odnosi się do roku powstania wiersza. Inny tekst na rękopisie ” Melodia Fr. Grubera”, wyjaśnia dodatkowo autorstwo kompozycji.

Aktualne oferty i propozycje z Ziemi Salzburskiej

Austria, kraj wymarzonego urlopu przekaż nam swoją opinię i wygraj wyjątkowy urlop!

Amadeus na WhatsApp

Cześć, jestem Amadeus, sztuczna inteligencja na Ziemi Salzburskiej!