O wiejskiej jesieni w skrócie

Pod koniec sierpnia zaczyna się na Ziemi Salzburskiej piąta pora roku – Wiejska Jesień! To czas, w którym zbiera się plony i robi z nich przetwory. To czas festynów, czas w którym ożywia się autentyczny folklor i czas rozkoszy kulinarnych. W tym okresie istnieje niepowtarzalna okazja do poznania od podszewki życia i pracy rolników i ludzi na wsi. Tajniki tego życia odsłaniają prezentacje rzemiosła uprawianego na wsi, wędrówki, kursy gotowania, festyny dożynkowe, jesienny redyk i imprezy folklorystyczne. Cała impreza krąży wokół muzyki, tańca, dobrego regionalnego jedzenia, strojów ludowych, aktywności kół wiejskich i tradycyjnych, typowych dla wsi gałęzi rzemiosła.

Festyn jesienny na farmie Winterstellgut w Annaberg-Lungötz © SalzburgerLand Tourismus, Edward Groeger,

Szczególny czas w roku

Po lecie spędzonym na alpejskich halach pasterze i pasterki wracają z bydłem w dolinę. Rolnicy po raz ostatni przed nastaniem zimy jadą na pole, aby zebrać zweźć do stodoły siano i zebrać owoce, warzywa i zboże. Teraz czas jest robić z tych plonów przetwory. Powstają dżemy, wyciska się soki, z owoców robi się zacier, który posłuży do produkcji sznapsów, wędzi się boczek i kiełbasy.  Rolnicy zabierają wszystkie te świeżo przygotowane produkty na liczne targowiska Wiejskiej Jesieni, gdzie przy danym stoisku można ich spróbować  i je zakupić. Ale Wiejska Jesień to także świetna okazja, aby towarzysko i radośnie zakończyć bardzo pracowite lato, aby wytańczyć się do upadłego na „parkiecie” w stodole podczas festynów i potańcówek w wiejskich zagrodach, do delektowania się regionalnymi przysmakami i do noszenia tych odświętnych strojów ludowych.

WIEJSKA JESIEŃ Z MUZYKĄ

Zespoły folklorystyczne, kameralne występy muzykantów ludowych z cytrą, gitarą i akordeonem, gra na rogu alpejskim, jodłowanie i przyśpiewki ludowe sprawiają, że Wiejska Jesień rozbrzemiewa autentycznym dźwiękiem. Od oficjalnego otwarcia sezonu Wiejskiej Jesieni, poprzez festyny na gospodarstwach po potańcówki na alpejskich halach. Na tych festynach nie może zabraknąć tradycyjnego Plattlera, energicznego i widowiskowego tańca, podczas którego tancerze mocno uderzają rękami w uda i buty. Tonu nadaje całości skoczna muzyka ludowa. Niezapomnianym przeżyciem jest nastrojowa wędrówka halami, od jednej bacówki do drugiej, w towarzystwie muzykantów i dęwięków ich muzyki. Taka halna wędrówka, na przykład na Schafbergu w Faistenauer Schafberg w regionie Fuschlsee, łączy aktywny wypoczynek w salzburskich górach ze wspaniałym przeżyciem muzycznym. Są też tacy, którzy zamiast pieszych wędrówek wolą wsiąść na rower i w ten sposób docierać na spotakanie z muzyką ludową do alpejskich bacówek.

WIEJSKA JESIEŃ Z PRZYSMAKAMI

W karczmach Wiejskiej Jesieni podawane są typowe regionalne potrawy Ziemi Salzburskiej. Kluseczki ziemniaczane (Erdepfinidei), salzburskie knedle mięsno-piwne (Salzburger Bierfleischknödel), świeżo zebrane ziemniaki Lungauer Eachtling, potrawy z dziczyzny  lub wiejskie pączki na słodko z dżemem lub na słono z kapustą kiszoną (Bauernkrapfen), krążki jabłek w cieście (Apfelradl) czy tradycyjna konfitura z owoców czarnego bzu, śliwek i jabłek (Hollerkoch) smakujóca wyśmienicie jako dodatek do omletu cesarskiego … wszystko to zamienia jesienny wypoczynek w prawdziwą rozkosz dla podniebienia. Po dobrym jedzeniu nie może zabraknąć wysokoprocentowego zakończenia: wiejskich sznapsów z jarzębiny, gruszki i żurawiny. Na wiejskich ryneczkach spróbujemy przy wielu kramach także soków z czarnego bzu, jabłek i malin. Liczne festyny Wiejskiej Jesieni poświęcone są w całości tematyce regionalnej kuchni.

WIEJSKA JESIEŃ Z TRADYCJĄ

Żywa tradycja, zwyczaje i obrządki, folklor i wiejskie rzemiosło rękodzielnicze to ważne wartości, pielęgnowane właśnie podczas Wiejskiej Jesieni i prezentowane z dumą przybyszom z różnych stron świata. Od robiącego niebywałe wrażenie jesiennego redyku, kiedy odżwiętnie ustrojone krowy sprowadzane są z hal do obór w dolinie, poprzez tworzenie fantazyjnych figur z siana i słomy, które ustawiane są na początku miejscowości organizujących Wiejską Jesień, po występy męskich grup w skórzanych spodenkach i charakterystycznych kapelusikach z „pędzlem” z sierści kozicy, tańczących energiczny i bardzo widowiskowy taniec Schuhplattler. Festyny Wiejskiej Jesieni są piękną formą pielęgnowania i rozpowszechniania lokalnej tradycji ludowej. 

WIEJSKA JESIEŃ Z NATURĄ

Złociste światło jesieni zachęca do długich wędrówek śladami alpejskich ziół lub spacerów do pięknych wodospadów przez lasy Ziemi Salzburskiej. Jesień charakteryzuje się szczególną klarownością powietrza, co sprawia, że widoki są szczególnie piękne i wyraziste.  Szczyty otaczających gór wydają się leżeć na wyciągnięcie ręki. Na halach nastał spokój, krowy wróciły do gospodarstw w dolinach. Dojrzałe jagody i żurawina służą wędrowcom jako soczysta przekąska podczas pieszych wycieczek na szczyty. Strumyki i źródełka szemrzące na skraju drogi dają przyjemną ochłodę i orzeźwienie, a wyprawa do lasu napełnia nową siłą i energią.

WIEJSKA JESIEŃ Z RĘKODZIELNICTWEM

Ręcznie wykonane produkty są bezcenne. W czasach produkcji maszynowej i masowej każda forma rękodzielnictwa wprawia w podziw. „Że też jeszcze ktoś coś takiego potrafi!“, tak zachwycamy się, kiedy przyglądamy się, jak rzemieślnik wyszywa na skórzanych spodenkach tradycyjne motywy, prowadząc nić pawim piórem. Albo kiedy pod zwinnymi palcami koronkarek powstają koronkowe wyszywanki klockowe.  Albo kiedy kowal z wyczuciem podkuwa konie, tokarz toczy misy z drewna limbowego, kiedy z wikliny wije się koszyki, a owczą wełnę filcuje się na kapcie. 

STROJE LUDOWE WIEJSKIEJ JESIENI

Nierozerwalnie związane z Wiejską Jesienią są stroje ludowe: sukienka z fartuszkiem o nazwie Dirndl (słowo określające nie tylko ową sukienkę, ale także dziewczynę) oraz spoenki skórzane czyli tradycyjne Lederhose. Bez względu na to kto się czym zajmuje: czy to właściciel weijskiej karczmy, czy uczestnicy tradycyjnych procesji i pochodów, rzemieślnicy czy sprzedawcy w kramach na wiejskim ryneczku: każdy z dumą nosi typowy dla swojego regionu strój ludowy. A każdy region ma właśnie swój własny strój, który cieszy się powodzeniem nie tylko u starszych mieszkańców wsi, ale także wśród młodzieży. Kunsztowne wyszywanki o znaczeniu symboliczny, jak choćby „brennende Liab” czyli gorąca miłość na podkolanówkach do odświętnego stroju regionu Pongau, ręcznie wyszywane motywy kwiatowe na gorsecie sukienki z Flachgau albo marszczenia  bluzeczki w regionie Lungau, pozwalają znawcy odgadnąć pochodzenie stroju. Na Ziemi Salzburskiej występuje 98 regionalnych sukienek, a wszystkie mają cechę wspólną: W Dirndlu każda kobieta wygląda pięknie!

WIEJSKA JESIEŃ NA ZIEMI SALZBURSKIEJ

TAKA JEST SALZBURSKA JESIEŃ NA WSI

CZY WIESZ, ŻE…

• Salzburską Wiejską Jesień zainaugurowało w 1996 roku 14 miejscowości regionu Flachgau.
• W roku 2024 Salzburską Wiejską Jesień i świętuje 76 miejscowości, a impreza trwa od końca sierpnia do początku listopada.
• Salzburską Wiejską Jesień wypałnia ponad 2000 imprez kulturalnych, muzycznych i kulinarnych.
• Oficjalne otwarcie Wiejskiej Jesieni ma miejsce zawsze pod koniec sierpnia, ale każdego roku w innym regionie Ziemi Salzburskiej. W 2024 uroczystość inauguracyjna będzie świętowana 24 sierpnia w Rauris w Parku Narodowym Wysokich Taurów.
• Każdego roku festyny Wiejskiej Jesieni odwiedza blisko pół miliona gości.
• Od ponad 20 lat Wiejska Jesień łączy rolnictwo, związki regionalne, gospodarkę i branżę turystyczną salzburskiej prowincji i wzmacnia rozwój kultury ludowej.
• Regionalne dania i sezonowe przysmaki oferuje gościom blisko 340 karczmarzy Wiejskiej Jesieni.
• W organizacji Wiejskiej Jesieni bierze aktywny udział prawie 14 000 osób (rolnicy, rzemieślnicy, karczmarze, muzykanci, członkowie kapel wiejskich i grup folklorystycznych).
• Miejscowości Wiejskiej Jesieni poznasz po logo imprezy z zielonym drzewkiem, umieszczonym przy szyldach miejscowości oraz po dekoracjach ze słomy.
• Tradycję i folklor można łatwo połączyć ze sportem i piłką nożną, dlatego Salzburska Wiejska Jesień od kilku lat gości w Red Bull Arena  podczas jednego z meczów Salzburskich Byków.
• Swoją popularność Wiejska Jesień zawdzięcza wielu partnerom ze świata lokalnej gospodarki, m.in. browarowi Stiegl, Salzburg AG, SalzburgMilch, SalzburgerReiffeisen i producentowi strojów ludowych, firmie Gössl.